10/2019

Dobrze ci tego nie opowiem

 

Im mniej, tym więcej. Banał – być może. Ale w swoich najlepszych przedstawieniach Anna Karasińska niewątpliwie rehabilituje tę wyświechtaną frazę. Swoim ostentacyjnie antyiluzyjnym minimalizmem może nudzić, może wzbudzać niedosyt, ale jednego jej nie można odebrać: ma własny teatralny język, którego nie da się pomylić z żadnym innym. Jej spektakle zaskakują oczyszczającą prostotą spojrzenia na teatr i świat wokół teatru. W pamięci zostają choćby autotematyczne gry z debiutanckiego Ewelina płacze z TR Warszawa, podstawione widowni „lustro” w poznańskim Drugim spektaklu czy seria aktorskich improwizacji na tematy dystopijno-ekologiczne w niedawnym 2118. Karasińska.

Nowy spektakl reżyserki został zrealizowany w ramach kuratorskiego cyklu Komuny Warszawa „Przed wojną/Wojna/Po wojnie”. Dobrze ci tego nie opowiem ma niezwykle monotonną dramaturgię: to cztery następujące po sobie, około dziesięciominutowe monologi, które łączy kilka rzeczy. Mówią je ubrani w dresy młodzi ludzie, wszyscy dystansują się od opowieści, uciekając się zwykle do deziluzyjnych gestów w stylu „moja postać powiedziałaby tu…”. Mówią niedbale, półprywatnie, właściwie nie udając, że przyszli zagrać rolę. I last but not least: w każdym z monologów wraca motyw wojny.

Tytuł to klucz. Spektakl Karasińskiej na dobrą sprawę nie tyle opowiada o jakimś aktualnym czy przeszłym konflikcie zbrojnym, co raczej o młodym pokoleniu, które czuje, że w czasach, kiedy wojna toczy się nieomal po sąsiedzku, powinno zabrać głos na ten temat. Ale nie umie. Trudno się dziwić, skoro jedyne, czym dysponuje, to zapośredniczone relacje: ustne, filmowe, literackie, medialne… Nikt tu wojny nie doświadczył, więc opowieść o wojnie staje się niemal niemożliwa.

U Karasińskiej zwykle oglądamy aktorów korzystających z absolutnego minimum środków wyrazu, ale jednego – tak u wykonawców, jak i u widzów – reżyserka nigdy nie poskramiała: wyobraźni. Tymczasem w zerowej przestrzeni Malarni aktorzy (jeden profesjonalista i trzy amatorki wyłonione w castingu) stają przed nami i mówią, że nie wiedzą. Nawet nie będą próbować sobie wyobrażać. A więc i my także nie mamy o czym myśleć, nie mamy czego czuć i nie mamy nic do wyobrażania.

Im mniej, tym więcej? Tym razem po prostu – mało.

Teatr Studio w Warszawie
Dobrze ci tego nie opowiem
reżyseria Anna Karasińska
premiera 15 czerwca 2019

krytyk teatralny, w redakcji „Teatru” od 2012 roku.